hoe maak je black out poetry
DIY & knutselen, Instax fotografie & schrijven

Hoe maak je zelf black out poetry?

Heb jij wel eens gehoord van black out poetry? Niet? Ken je dan het Nederlandse woord: stiftgedicht? Als amateurdichter laat ik jou graag kennis maken met dit leuke creatieve fenomeen door zelf gedichten te creëren van bestaande teksten. In mijn blog leg ik jou uit wat black out poetry is en hoe je zelf black out poetry kunt maken. 

Wat is black out poetry?

Poëzie of gedichten zijn er in allerlei vormen. Je hebt vast wel eens gehoord van een elfje, haiku of een stapelgedicht. Black out poetry, of in het Nederlands ‘stiftgedicht’ is een relatief nieuwe, creatieve vorm van gedichten maken. Het idee is dat je niet een gedicht schrijft, maar dat een gedicht ontstaat door het schrappen van woorden in een bestaande tekst, bijvoorbeeld uit een krant, een boek of een tijdschrift. Het idee komt van een Amerikaanse schrijver: Austin Kleon. Hij schrapte net zo lang in een krantenartikel, totdat er een mooi gedicht ontstond. Gaaf idee toch?

hoe maak je black out poetry

Hoe kan je zelf black out poetry maken?

Er zijn verschillende manieren om black out poetry te maken. De mogelijkheden zijn eindeloos. Je hebt in ieder geval een tijdschrift, een krant of een boek nodig. Je kiest een pagina of tekst uit. En dan ga je strepen. Bijvoorbeeld met een zwarte stift. Net zo lang tot je een mooie zin of meerdere zinnen overhoudt voor jouw gedicht. Dat kan in een logische volgorde zijn, maar de woorden kriskras door elkaar husselen voor een gedicht of pakkende tekst, mag natuurlijk ook. Nog een paar opties:

  • Arceer woorden, zodat je de rest van de tekst nog wel ziet.
  • Streep met potlood alle woorden weg die je niet nodig hebt. Verf of kleur de woorden die jij koos voor jouw tekst. Ga dan pas schrappen.
  • Plak iets over de woorden die je niet nodig hebt, zodat de woorden van jouw gedicht naar voren komen.
  • Op Pinterest kan je veel voorbeelden vinden. Prachtige thematische tekeningen sieren de woorden in het stiftgedicht op. Ik heb een paar pareltjes voor jou verzameld op mijn eigen Pinterest account. Kijk je mee?

Het einde brengt verliezen

black out poetry maken

Muscreatief: DIY boek Black Out Poetry 

Ik kreeg een tijdje geleden van Muscreatief een mooi DIY boek over black out poetry. Dit boek bestaat uit meer dan 100 teksten die je kan gebruiken voor jouw eigen stiftgedicht. Hoe maak je zelf black out poetry met dit boek? De mooiste streepgedichten ontstaan door de kunst van het weglaten. Het Black Out Poetry boek van Muscreatief staat vol met (rechtenvrije) oude teksten, krantenberichten, gedichten, pagina’s uit woordenboeken en zelfs muziek partituur. De pagina’s staan vol met mooie lettertypes en de teksten hebben prachtige illustraties erbij. Het boek is een goed uitgangspunt voor black out poetry, maar het is daarnaast ook prima te gebruiken voor allerlei andere crafting projecten, zoals kaarten maken, scrapbooking, journalling etc. Kortom het is een zeer multifunctioneel boek voor creatievelingen. De bladzijdes zijn makkelijk uitscheurbaar, de pagina’s zijn lekker dik. Dat werkt perfect voor het schrappen met een dikke zwarte stift. Minpuntje: ik vond persoonlijk, juist door de ouderwetse teksten en woordgebruik, het behoorlijk uitdagend om een mooi gedicht of goede tekst te maken. Ik ben niet zo’n liefhebber van Oud-Nederlands. Maar: smaken verschillen.

hoe maak je een black out poem

Belangrijke tip bij het maken van black out poetry

Eerlijk gezegd: ik had, voordat ik het boek toegestuurd kreeg, nog nooit zelf actief een black out poem gemaakt. Gelukkig stonden er tips voorin het boek. Maar toch vond ik het niet eenvoudig. Zo had ik een tweetal mooie gedichten gevonden in de tekst. Braaf had ik de juiste woorden onderstreept, zodat ik de rest van de tekst lekker weg kon krassen en strepen. Toch ging dat mis. In mijn enthousiasme schrapte ik een belangrijk woord weg, waardoor de rest van het gedicht nergens meer op sloeg. Welk woord er stond? Geen idee, met een dikke zwarte stift was de essentie van mijn verhaal voorgoed weggestreept. Daarom een tip: omcirkel de woorden die je wilt houden en ga daarna pas schrappen. Verder nog de tip: lukt het vandaag niet, dan zie je het morgen misschien wel. Een tekst scannen op bruikbare woorden heeft deels met associëren te maken. De ene dag heb je meer inspiratie dan de andere dag. Soms kost het tijd, maar ontstaat er uiteindelijk wel een mooie tekst. Het is in ieder geval erg leuk om mee bezig te zijn.

hoe maak je black out poetry

Black out poetry op social media

Is jouw nieuwsgierigheid gewekt of wil je geïnspireerd worden door deze bijzondere vorm van poëzie? Op Instagram kan je voldoende  black out poems vinden. Heb je zelf een stiftgedicht gemaakt? Deel dan jouw gedicht onder de hashtag #blackoutpoetry op social media. Dan kunnen we er allemaal van genieten.

Nienkeschrijft gedichten

Ik vind het leuk om zelf gedichten te schrijven. Er zijn weken dat ik veel schrijf, maar soms komt er maanden niks uit mijn pen. Mijn beste gedichten hoop ik ooit eens in een bundel uit te brengen. Een paar gedichten heb ik ook op mijn website gedeeld. Als je het leuk vindt, neem dan hier eens een kijkje.

Stoeien met poëzie: nog meer tips

Vind je het leuk om zelf eens te stoeien met poëzie? Maak dan zelf eens een stiftgedicht met het Black Out Poetry boek, een stapelgedicht van een stapel boeken of een knipselgedicht, zoals de prachtige versjes van Mar. 

Heb jij zelf wel eens een gedicht geschreven? Welke dichtvorm spreekt jouw aan? Ben je zelf niet zo’n dichter, maar heb je op het creatieve vlak andere belangstelling, kijk dan eens in het ruime aanbod van de creatieve boeken van Mus

stiftgedicht maken

DIY & knutselen, Feest & Fun

7 gouden tips voor het schrijven van een sinterklaasgedicht

Hulpsinterklazen opgelet! Moet jij nog een sinterklaasgedicht schrijven, maar heb je geen idee waar je moet beginnen? Do not panic! Lees deze blog voor gouden tips  voor het schrijven van een geweldig sinterklaasgedicht!

gouden tips voor het schrijven van een sinterklaasgedicht

Leuk gedicht voor een heerlijk avondje

Hoewel Sinterklaas toch echt een kinderfeest is, kijk ik elk jaar zelf stiekem ook wel uit naar het pakjesfeest vanwege het avondje ouderwetse gezelligheid en aandacht voor elkaar. Lekkers op tafel, samen liedjes zingen, gekke dansjes doen en grapjes uithalen. En natuurlijk ook de spanning: is de Sint mij dit jaar ook weer goed gezind? Bij ons thuis trappen we pakjesavond altijd af met een gezamenlijke maaltijd. Daarna worden we allemaal een beetje nerveus: zou de goede Sint wel komen? Ja hoor, elk jaar staan er cadeautjes voor de kleine (en grote) kinderen voor de deur! Nadat de kids op bed liggen is het partytime voor ons volwassenen. Wij trekken al jaren begin oktober lootjes via lootjestrekken.nl.  Op basis van jarenlange ervaring heb ik inmiddels heel wat tips verzamelt om een leuke sinterklaasgedicht te schrijven.

gouden tips voor het schrijven van een sinterklaasgedicht

Dichter of knutselaar?

Surprises maken vind ik erg leuk. Ik heb vaak de wildste ideeën, maar de uitvoering mislukt nogal eens. Ik heb mij daarom maar gespecialiseerd in het maken van sinterklaasgedichten. Liefst zo lang of juist zoveel mogelijk. In deze tijd van het jaar word ik ook regelmatig benaderd met de vraag of ik misschien nog tijd heb om een extra gedicht te schrijven.
Ik hoor jou bijna denken: ‘Hartstikke interessant allemaal, Nienke, maar vertel eens…. Hoe schrijf ik een goed  gedicht voor pakjesavond?’ Hieronder vind je gouden tips voor het schrijven van een leuk sinterklaasgedicht.

Tips voor het schrijven van een sinterklaasgedicht

  • Begin op tijd! Hoe eerder je begint met nadenken, hoe meer ideeën er op komen borrelen. Te laat begonnen? Het komt vast goed. Er zijn genoeg dichters die juist beter last minute presteren.
  • Geen idee waar je moet beginnen? Probeer het eens via een gestructureerde aanpak: pak pen en papier en start een brainstorm of mindmap. Schrijf alles op wat je weet van de persoon voor wie jij een gedicht maakt. Denk aan: vakantieplannen, vrijetijdsbesteding, verslavingen, verlanglijstje, de gekochte cadeautjes, blunders, nieuwtjes, werk, favoriete eten, favoriete tv programma’s, sportprestaties, noem maar op. Ken je de ontvanger niet goed? Wees een goede rechercheur en pluis Instagramaccounts, Facebook en Pinterest eens goed na. Na de brainstorm ga je alle woorden die met elkaar te maken hebben groeperen. Om vervolgens te ontdekken over welke onderwerpen of thema’s je het meeste kunt vertellen in jouw gedicht(en).
  • Bedenk van tevoren welk rijmschema je gaat gebruiken. ABAB of ABBA of ABCABC zijn veel gebruikte rijmvormen. Moet het altijd rijmen? Nee hoor, ik vind het juist wel grappig als het soms net niet rijmt of als je een Nederlands woord net iets moet uitspreken om het op een Engels woord te laten rijmen (of andersom)
  • Houd het simpel: maak een gedicht in de vorm van een jaaroverzicht waarin je alle bijzonderheden van het afgelopen jaar doorneemt. Je zal zien: er valt genoeg te melden.
  • Gebruik grappige zinnen uit (sinterklaas)liedjes en probeer daar op door te borduren. Zoals het rijmpje van Herman Finkers zegt: “Poëzie zo moeilijk nie, op alles rijmt wel iets. Behalve dan op waterfiets, op waterfiets rijmt niets.”
  • Smokkelen mag hoor… Is de afspraak dat je minimaal één A4-tje moet vullen? Laat steeds weer één alinea terugkomen, net zoals in een lied.
  • Gebruik het Sinterklaasjournaal als inspiratiebron. Elk jaar is er wel een wederkerend thema. Tadaa…het idee voor jouw gedicht is geboren.
  • Grappen en het ‘randje opzoeken’ in een gedicht mag. Maar tijdens pakjesavond zit niemand te wachten op rode oortjes of tranen. Houd het leuk en sluit af met een veer in de welbekende bips of een groot compliment.
  • Zeuren over een slecht verlanglijstje of lang wachten op de wensenlijst is ook een ideale start voor een gedicht. Voor je het weet ben je vier alinea’s verder. Dat zelfde geldt voor de laatste alinea’s waarin Sint moppert over de (teveel) gevraagde cadeaus.

gouden tips voor het schrijven van een sinterklaasgedicht

7 ideeën om een origineel gedicht te schrijven

Nog meer inspiratie nodig? Hieronder staan 7 ideeën voor het schrijven van een leuk sinterklaasgedicht.

  1. Schrijf een coole Pietenrap! (inclusief gouden ketting, pet, zonnebril etc voor de voordrager)
  2. Maak een gedicht op een bekende melodie en laat de voorlezer het gedicht zingen. (of rappen)
  3. Vraag hulp aan een kleuter. Kleuters vinden het vaak heerlijk om te rijmen. Roep een woord en vraag aan een 4- of 5 jarige wat er op het woord rijmt. Je krijgt zo de meest grappige en onzinnige gedichten. Erg leuk voor een opa of oma.
  4. Voor de betere dichters deze leuke tip: het doorgeefcadeau met gedicht… In het kort komt het er op neer dat er in de laatst ingepakte pakje een cadeautje met gedicht zit voor de persoon die je hebt. Maar voordat het cadeau bij deze persoon is, gaat de doos in een doos in een doos etc van hand tot hand met een kort gedichtje erop. De naam op het pakje is de naam van degene die het gedicht mag voorlezen en vervolgens staat er in de laatste zin of alinea naar wie de verrassing nu weer mag. Je hebt dus een heleboel korte gedichten en lagen met dozen en/of lagen papier die uitgepakt moeten worden, voordat het pakje de rechtmatige eigenaar bereikt. Geeft een erg leuk effect, vooral als het pakje halverwege de rit al een keer langs de ontvanger is geweest.
  5. Recycle jouw eigen gedichten. Toen ik voor de derde keer binnen vijf jaar hetzelfde lootje kreeg, heb ik een groot gedeelte van twee oude sinterklaasgedichten opnieuw gebruikt. Vervolgens heb ik daarna nog een paar alinea’s besteed aan het ‘hoe kan het nou dat er geen lampje is gaan branden’ en ‘wie is er nou een dagje ouder: Sint of jij”. Ik was zo klaar met dit gedicht!
  6. Op de middelbare school had ik het ‘geluk’ dat mijn leraar Nederlands mijn lootje had getrokken. Hij schreef 16 kantjes vol over de klas en over mij. Fantastisch! (en gênant natuurlijk ook voor een puber)
  7. Maak een zogenaamde ‘bruiloft ABC’ in dichtvorm om de voorlezer een beetje te plagen.

En nog een paar praktische tips & tricks

Waar moet je nog meer aan denken bij het schrijven van een goed sinterklaasgedicht? Nog meer tips:

  • Maak gebruik van een online woordenboek, zoals Mick’s rijmwoordenboek of de Van Dale. Vind je geen geschikt rijmwoord of rijmt er op het laatste woord niets? Probeer dan eens de synoniemenlijst in Word en schrijf de zin opnieuw.
  • Schrijf een gedicht op een plek die jou inspireert of op een moment dat je normaal gesproken op je mobiel zit te kijken of waarop je toch niets anders kan doen. Zo dicht ik graag in de trein en op de fiets. Maar schrijven tijdens de zwemles, een voetbalwedstrijd op tv of in een wachtkamer werkt ook prima.
  • Leg in de periode voor 5 december een kladblok met pen naast je bed. Vaak komen de beste ideeën net voordat je gaat slapen. Deze ben je zonder noteren vaak de volgende ochtend weer kwijt.
  • No go: kopieer geen hele gedichten van internet en gebruik ook geen gedichtengenerator…Sinterklaas gaat om het aandacht hebben voor elkaar, toch? Niets is zo’n afknapper als een onpersoonlijk gedicht. Een paar zinnen ‘citeren’ of online inspiratie opdoen, kan natuurlijk altijd.
  • Lees het gedicht voordat je het uitprint nog even hardop voor. Je hebt dan sneller oog voor taalfouten en je weet meteen of het lekker loopt.

Nou, piece of cake toch?! En vergeet niet: je bent vaak een betere dichter dan dat je zelf denkt! Wil het echt niet? Misschien moet je dan toch wat meer tijd in een leuke surprise steken. Succes!

Heb jij nog tips voor het schrijven van een leuk sinterklaasgedicht?